Portfolio day

Portfolio Day 2024: Het jaar van de verandering

Brussel, donderdag 20 juni 2024

Het geroezemoes in de deftige 19de -eeuwse rotonde van het Paleis van Lotharingen in hartje Brussel verstilt als de ijskoude indringende blik van de Russische president Vladimir Poetin op grote scherm verschijnt. In zijn typische onderkoelde monotone manier van spreken kondigt hij speciale militaire operatie in Oekraïne aan. Het is de openingsscène van de introfilm van de Portfolio Day. Wat volgt zijn beelden die de geopolitieke spanningen en toenemende polarisatie in de wereld vatten. De hoofdvraag van de dag is bijna voelbaar: wat kan Europa doen tussen al dit wapengekletter en geopolitieke geweld?
Na een historische analyse waarin het Westen arrogantie en dronken winnaarseuforie wordt verweten, voorspelt Jonathan Holslag het einde van een periode van bloedarmoede. Daarmee doelt de Antwerpse hoogleraar politicologie en adviseur van onder meer de NAVO en de Europese commissie, op het einde van de periode van relatieve conflictloosheid na de val van de Berlijnse muur tot het begin van de Oekraïne-oorlog. Een periode van Westerse, vooral Amerikaanse suprematie, die door slecht beleid is weggegeven. 

Holslag ziet een kwetsbaar Europa wegzakken ten opzichte van de leidende Verenigde Staten (VS) en het opkomende China. Opvallend is zijn analyse over de echte (militaire) dreiging voor Europa: niet Rusland, niet China of het Midden-Oosten, maar het middellandse-zeegebied. De demografische druk binnen het continent Afrika (dat medio 2030 vier miljard inwoners telt) en de gevolgen van klimaatopwarming, zullen leiden tot conflicten waarbij de Oekraïne-oorlog verbleekt, aldus de professor. 

Volgens Holslag kan Europa zichzelf nog redden. Dan zal het de energietransitie niet moeten afremmen maar intensiveren, een Europees leger moeten vormen de interne markt (de grootste consumentenmarkt ter wereld) en industrie moeten beschermen tegen Chinese en Amerikaanse dreiging en moeten investeren in Noord-Afrika. 

Mercantilisme en algehele autonomie dus, maar realistisch noemt hij dit scenario niet.  Waarschijnlijker is de beleidsoptie ‘open strategische autonomie’, een term die de professor zichtbaar ergert en ‘op zijn minst een tegenstelling in zich bergt’. Het is een beleidsvariant waarin energie wordt geïmporteerd, de kostprijs hoog blijft en de EU zal de-industrialiseren. Het resultaat: een kwetsbaar afhankelijk Europa dat langzaam in verval zal raken.

Jan Longeval, die als tweede spreker de vertaalslag naar asset allocatie maakte, vond Holslag in zijn analyse van de dominantie van de Verenigde Staten. Ook hij prijst de flexibele arbeidsmarkt, het innovatieve vermogen en militaire kracht. Door middel van die militaire dominantie is het land in staat de belangrijkste zeeroute voor olietoevoer naar China, die passeert door de nauwe zeestraat Malakka, te blokkeren. Voor China, dat afhankelijk is van buitenlands olie- en gas voor het ronken van haar maakindustrie, is die zeestraat een levensader.  
 
China en Rusland: ‘een match made in heaven’
Het verklaart de toenadering van China en Rusland, een bilaterale verhouding die Longeval beschrijft als een ‘match made in heaven’'. Rusland heeft de grootste aardgasreserves ter wereld en enorme oliereserves die het over land naar China kan aanvoeren. Bovendien wordt Rusland de grote geopolitieke winnaar van der klimaatopwarming. Het smelten van het zee-ijs in het Arctische gebied opent de mythische Noordelijke Zeeroute als valabel alternatief voor de traditionele Suez- en Kaaproute. Die route is 8.000 km korter dan de Suezroute en loopt voor een belangrijk deel langs de Russische kust. 

Longeval, die met de nodige empathie, maar zonder sympathie de Russische en Chinese positie tracht te begrijpen, benadrukt geen politieke standpunten in te nemen maar die analyse te gebruiken om betere beleggingsbeslissingen te maken. ‘Het is cruciaal de werkelijke motieven van landen te begrijpen om geopolitieke risico’s in te schatten en zo tot doordachte beslissingen te komen’. In welke weging dat resulteert deelt de gelauwerde belegger met het publiek. 

Expert sessies 
Na twee scherpe maar zware analyses was het tijd voor beleggen. Terwijl Steve Sun van Morgan Stanley het belang van lokale kennis in emerging markets toelichtte, benadrukte Raphael Stern van Invesco dat vastrentende waarden via ETF’s een betrouwbare flexibele oplossing is. Ives Hup van DPAM toonde nog maar eens dat ESG en goede resultaten hand in hand gaan. 

CIO-debat
In wisselend Vlaams-Frans debatteerden Chief Investment Officers (CIO’s) Frank Vrancken, Philippe Gijsels en Olivier Colsoul over geopolitieke risico’s in asset allocatie.
 

We hopen u volgend jaar weer te zien!